Mercadante, 60 operanın yanı sıra 4 bale müziği, pek çok dini koro eseri, sinfonialar, klarnet konçertoları ve -hepsi de 1819'da Napoli'de yazılan- 6 flüt konçertosu bestelemiştir. Bu 6 konçertonun el yazmaları da -herhalde bestecinin solist olarak katılımıyla ilk kez yorumlandıkları- Napoli Konservatuvarı'nda bulunmaktadır. Genellikle aynı hızlı-ağır-hızlı şemasına uygun yazılan bu konçertolar arasında en tanınmışı Mi minör Flüt Konçertosu'dur.
Üç bölümden oluşan eserin en uzun bölümü olan 1. bölüm, basit bir sonat formunda, çabuk ve gösterişli (Allegro maestoso) tempodadır. 2. bölüm, ağır (Largo) tempoda ve Mercadante'nin kendine özgü lirik anlatımını değerlendirmesine olanak veren anları içerir. Genellikle konçertolarının son bölümlerinde polacca ya da rondo biçiminde dansları kullanan Mercadante, bu konçertoyu Rus biçimi bir Rondo (Rondo Russo) ile sona erdirmiştir. Çabuk, canlı ve şakacı (Allegro vivace - Scherzando) tempodaki finalle çok popüler olan eserde virtüöz flüt partisi yaylı çalgıların mükemmel uyumuyla seçkinleşirken Mozart ve hatta Beethoven'in ilk eserlerinden yansımalar da bulunur.[1]
[1] Aktüze, İrkin: Müziği Okumak, 3. Cilt. Pan Yayıncılık. İstanbul. 2003.
1740'tan öldüğü 1786'ya kadar Prusya kralı olan Friedrich der Grosse, başarılı bir devlet adamı olmanın yanı sıra sanatla da iç içeydi. Dönemin pek çok ünlü edebiyatçısıyla ve filozofuyla yakın ilişkiler kuran Friedrich, müzik alanında da aktif bir yaşam sürdürdü. Yetenekli bir flütçü olan Friedrich der Grosse, 4 senfoni ve ayrıca kendi icra etmek için 4 flüt konçertosu, flüt için çeşitli etütler ve 100 kadar flüt sonatı yazmıştır.
Kendi limitlerinin farkında olan ve başkalarının ustalığını takdir eden bestecinin yakın çevresinde Johann Sebastian Bach gibi kendi zamanının en önemli sanatçıları bulunuyordu. Her ne kadar politik ve askeri başarıları çoğu zaman onun müzik yeteneğini gölgede bırakmışsa da o yalnızca Berlin müzik yaşamı için değil, 18. yüzyıl için de önemli bir isimdi.
Bir kralın kaleminden çıkmış olan Sol Majör Konçerto, canlı ve hayat dolu bir karakter içerir. Zorluklarla geçen bir yaşamın ürünü olan yapıtın altında pek çok farklı duygu ve başka bestecilerde görülmeyen bir görkemlilik yatmaktadır.[1]
[1] İş Sanat'ın 6 Mart 2013 tarihli Franz Liszt Oda Orkestrası ve Emmanuel Pahud konser kitapçığından alınmıştır.
Antonio Vivaldi'nin 1728'de Michel-Charles Le Cène tarafından yayımlanan altı flüt konçertosu, İtalya'da ve neredeyse tüm dünyada yayımlanan ilk flüt konçerto koleksiyonudur. Çoğu bestecinin eski eserlerinin transkripsiyonları ya da eski eserlerin model alındığ yeni eserlerdir. La Tempesta di Mare (Denizdeki Fırtına) adıyla bilinen RV 253 Op. 8 Keman Konçertosu, orijinal haliyle solo flüt, yaylı orkestra ve sürekli bas için bestelenmiş, fakat daha sonra solo keman, yaylı sazlar ve sürekli bas için düzenlenmiştir.
Eser neşeli bir karakterle başlar. Solist orkestradaki yaylı sazlarla aynı anda giriş temasını çalar. Giriş kısmı büyük bir kadansla sona ererken yerini yavaş ve hüzünlü temaların eşlik ettiği largo bölümüne bırakır. Hüzünlü ve melankolik ikinci bölümün ardından güçlü ve dinamik üçüncü bölüm gelir. Kapanış bölümü olan presto güçlü bir unison temayla başlar, daha sonra da kemanların ve sürekli baskın güçlü ve agresif karakterine rağmen solist uzun soluklu lirik bir tema sunar.[1]
Eserin notalarını buraya tıklayarak bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
[1] İş Sanat'ın 6 Mart 2013 tarihli Franz Liszt Oda Orkestrası ve Emmanuel Pahud konser kitapçığından alınmıştır.
Brandenburg Konçertoları, Johann Sebastian Bach tarafından (BWV 1046-1051, orijinal adı: Six Concerts à plusieurs instruments[1]) Brandenburg-Schwedt uç beyi olan Christian Ludwig'e 1721 yılında sunulan (bestelenme tarihi muhtemelen daha öncedir) ve altı konçertodan oluşan bir koleksiyondur. Bu eserler Barok döneminin en seçkin eserleri arasında kabul edilmektedirler.
Prusya Karlı I. Friedrich Wilhelm'in sanata pek ilgisinin olmamasından dolayı olsa gerek, Christian Ludwig bu konçertoları kendi himayesinde yer alan Berlin müzik topluluğuna seslendirmemiş görünüyor. Notaların tamamı 1734'te Ludwig'in ölümüne kadar kütüphanesinde kullanılmamış olarak bekledikten sonra, 24 groschen gümüşüne (bugün itibariyle yaklaşık olarak 40 TL) satılmış. Bach'ın kendi el yazması olan bu koleksiyon ancak 1849 yılında Siegfried Wilhelm Dehn tarafından Brandenburg arşivlerinde yeniden keşfedilmiş ve ilk defa sonraki yılda yayımlanmıştır.[2]
Bu 3 numaralı konçertoda sürekli bas görevi yapan klavsenin yanında yalnızca yaylı çalgılar (üç keman, üç viyola, genellikle unison çalan üç viyolonsel ve kontrbas) bulunur. Sadece iki bölümden oluşan konçerto, çokseslilik (polifoni) yönünden ilginçtir. Dokuz ayrı partiye bölünerek konçerto grosso savını çürütür.
Ağır (Adagio) tempoda çalınan iki klavsen akorunun bağladığı iki neşeli bölümden oluşan konçertonun 1. bölümünde Bach, yine tempoyu kesin belirtmemiştir. Genellikle ılımlı çabuk (Allegro moderato) tempoda çalınan bu bölüm, orkestranın canlı, güçlü ve birlikte (tutti) sunduğu üç notalık bir figürden oluşan tema üzerine kuruludur. Müzikolog Kari Geiringer'in büyük ustanın en bütünlük gösteren sayfalarından biri olarak tanımladığı bölümde tema, önce çalgıdan çalgıya geçerek hep ön planda kalır. Bunu birinci kemanın sunduğu, viyolanın geliştirdiği bir yan tema izler. Yeniden beliren giriş tuttisinden sonra armonik vurgulamalar, canlı motifler, unison solist partileri sergilenir. Kemanın Sol-Si-Re arpejiyle duyurduğu -yine ana temayla ilgili- motiften sonra bölümü enerjik tutti sona erdirir.
Dinleyiciye -ve müzisyenlere- soluk alma fırsatı veren ve iki müzik sütunu gibi yükselen akorlardan sonra son bölüm, neşeli (Allegro) tempoda ara vermeden girer. Şen ve tasasız, rondo benzeri bir dans gibi kendi içinde ikişer kez çalınan iki bölümden oluşan bu finalde, sona doğru, viyolanın beklenmeyen solosu da ilgi çeker.[3]
[1] MacDonogh, Giles. Frederick the Great: A Life in Deed and Letters. St. Martin's Griffin. New York. 2001.
[2] Boyd, Malcolm. Bach: The Brandenburg Concertos (Cambridge UP, 1993).
[3] Aktüze, İrkin: Müziği Okumak, 1. Cilt. Pan Yayıncılık. İstanbul. 2002.